Gdy wielka cisza spowija ziemię. O Grobie Pańskim we Wrocance

Autor tekstu: Jakub Niedziela

Przygotowanie Grobu Pańskiego, podobnie jak budowa szopki na Boże Narodzenie, jest zawsze jedyną w swoim rodzaju okazją do uczestnictwa w znaku Kościoła – jeden jego wymiar to zaproszenie do wspólnej pracy, w której przejawia się radość wspólnoty, drugim wymiarem jest okazja do osobistego przeżywania znaczeń paschalnych, które Bóg ustanowił dla człowieka w historii zbawienia. Tak samo jak w czasie adwentu, podczas tworzenia świątecznego wystroju kościoła, tak również w okresie wielkiego tygodnia, prace jakie podejmuje w parafii we Wrocance Oazowa Wspólnota Życia Miłosiernego Chrystusa Sługi wraz z dziecięcymi, młodzieżowymi, dorosłymi i rodzinnymi grupami formacyjnymi również staje się dobrą sposobnością do przygotowania się do świąt wielkanocnych, bowiem wspólna myśl inspirowana Słowem Bożym, poświęcony czas, umiejętności i wysiłek, wzajemna pomoc i przestrzeń do dawania świadectwa i czerpania ze świadectwa innych są szczególnym rodzajem wniknięcia w tajemnicę Krzyża i Zmartwychwstania i towarzyszących im znaków.

Prośby o znak i żądania go powtarzają się w historii zbawienia nie raz – bliska wzgórzu Golgoty, bo dziejąca się w świątyni jerozolimskiej, jest sytuacja napięcia między Panem Jezusem a faryzeuszami: „Jakim znakiem wykażesz się wobec nas, skoro takie rzeczy czynisz? Jezus dał im taką odpowiedź: „«Zburzcie tę świątynię, a Ja w trzech dniach wzniosę ją na nowo». A mówił o świątyni swego ciała” (J 2,19). Grób Pański staje się w tym świetle osobliwym przybytkiem Paschy, przejścia ze śmierci do życia, wbrew wszelkim ludzkim wyobrażeniom, a grobowy kamień nie ludzką mocą odsunięty, stanowi świadectwo Zmartwychwstania dla wierzących Jego Słowu: „Gdy więc zmartwychwstał, przypomnieli sobie uczniowie Jego, że to powiedział, i uwierzyli Pismu i słowu, które wyrzekł Jezus” (J 2,22).

Ci spośród oazowiczów i parafian, którzy chcą się przybliżać do tej tajemnicy, najczęściej również przez symboliczne trzy dni łącza siły, wznosząc konstrukcję tego miejsca, gdzie splata się tajemnica śmierci i życia. Odzwierciedla to również relacja znaków Starego Testamentu ze znakami Ewangelii, oraz aktualna od „pełni czasów” symbolika Apokalipsy, do których sięga treść i koncepcja scenografii, które są realizacją zamysłu ks. moderatora Daniela Trojnara, opracowanego wespół z animatorami oraz budowniczymi i florystkami, których nie brakuje we wspólnocie. Zasadniczą ideą jest, by Grób Pański był rzeczywiście miejscem przejścia – przestrzenią, w której można się pomodlić, spotkać ze Słowem Bożym i w intymności adorować Pana Jezusa w Najświętszym Sakramencie i w wizerunku figury Chrystusa złożonego do grobu. Pierwsza taka grota, do której można było wejść, została zbudowana na Wielkanoc w 2019 roku. W kolejnych latach ujęcie Grobu Pańskiego jako miejsca przejścia ze śmierci do życia było kontynuowane w różnych formach, czerpiących z Pisma Świętego i Tradycji – chcemy przybliżyć trzy ostatnie z nich.

„Jeśli ktoś jest spragniony, a wierzy we Mnie – niech przyjdzie do Mnie i pije” (J 7,37b)

W 2021 roku została zbudowana grota, w której, nad figurą Chrystusa, umieszczono piedestał dla Najświętszego Sakramentu w monstrancji – skąd po przezroczystej tafli wypływał strumień wody dający początek dwom strumieniom, białemu i czerwonemu, symbolizującym krew i wodę z przebitego boku Pana Jezusa, płynącym ku umieszczonemu poniżej baptysterium. Nad grotą można było odczytać wezwanie: «Jeśli ktoś jest spragniony, a wierzy we Mnie – niech przyjdzie do Mnie i pije! Strumienie wody żywej popłyną z jego wnętrza» (J 7,37b-38). Do tego otoczonego białymi ścianami miejsca prowadziły czarne stopnie, a na nich początek zdania z Listu św. Pawła do Rzymian: „Zatem przez chrzest zanurzający nas w śmierć zostaliśmy razem z Nim pogrzebani po to, abyśmy i my postępowali w nowym życiu” (Rz 6,4). Baptysterium zawierało dalszy ciąg słów Apostoła i tworzyło swego rodzaju pomost w kształcie czarnego krzyża tuż nad powierzchnią wody – tam można było przyklęknąć na chwilę modlitwy i adoracji, sięgnąć po Słowo Boże i wyjść po drugich, białych stopniach, oznaczonych konkluzją cytatu, odnoszącą się do nowego życia. Zamysł ten ilustrował prawdę o życiodajnym wymiarze ofiarnej śmierci Pana Jezusa i zadanej Mu rany, które przez chrzest z wody i z Ducha otwiera się przed człowiekiem jako stroma, ale zawsze otwarta droga do przebaczenia, nawrócenia i życia wiecznego.

„Oto otwieram wasze groby i wydobywam was z grobów, ludu mój” (Ez 37, 12)

Grób Pański w roku 2022, został zainspirowany bizantyjską ikoną, w której Zmartwychwstały Chrystus podnosi z grobów Adama i Ewę, chwytając ich energicznie za ręce, jakby w pośpiesznym kroku ku nowemu życiu. Oazowicze i parafianie wznieśli bliską tej ikonografii scenę otchłani – udrapowanej czarno przestrzeni, z umieszczonymi po jej dwóch skalistych brzegach pustymi trumnami pierwszych ludzi i narzędziami kaźni, oraz wznoszącym się pośrodku niej drzewem Krzyża, wypuszczającym zielone liście, zwiastującym Jezusowe zwycięstwo nad śmiercią. Wielobarwne kwiaty symbolizowały nie tylko oddanie trzech Marii udających się do grobu z wonnościami, ale przypominały, że miejsce pochówku Pana Jezusa mieściło się niedaleko Golgoty w ogrodzie, co ożywiało myśl nadzieją, że w pobliżu „miejsc czaszki” jakich nieraz doświadczamy, z Bogiem zawsze znajdziemy blisko obfitość życia. Współbrzmiał z tą myślą usytuowany wyżej zwój ze słowami psalmu: „Jesteś przy mnie, gdy się w Otchłani położę” (Ps 139. 8b). W centralnym miejscu, stanowiącym ołtarz adoracji Pana Jezusa w Najświętszym Sakramencie, na tle mandorli, po Liturgii Paschalnej stanął wizerunek Chrystusa Zmartwychwstałego.

„Wszedł więc, aby zostać wraz z nimi” (Łk 24, 29b)

W minionym roku oprawa nawiązywała w treści do zdarzenia po zmartwychwstaniu, by przybliżać bliskość zbawczych tajemnic, które dane jest nam przeżywać w każdej Eucharystii – ponad usytuowaną niżej grotą grobową zbudowano pomieszczenie gdzie uczniowie uchodzący z Jerozolimy do Emaus zasiadają na posiłek, by przy stole, podczas łamania chleba, rozpoznać w nieznajomym Zmartwychwstałego Pana Jezusa. Miejsce to, podobnie jak wcześniejsze konstrukcje, było otwarte i dostępne dla wiernych, pragnących rzeczywiście wejść w przestrzeń Słowa. Zamysł ten zapraszał do rozważenia przejścia jeszcze innego rodzaju. Od zwątpienia i rozczarowania, które ilustrowała dolna część spowita czarnym materiałem i oznaczona pełnymi rezygnacji słowami uczniów („A myśmy się spodziewali…”), wzrok i myśl wiernych były prowadzone wyżej, w progi gościnnej izby w Emaus, która stała się miejscem rozpoznania Boga i prawdziwych poruszeń własnego serca, które ożywione wiarą może spotykać Boga na co dzień, z Nim przebywać i cieszyć się darem życiodajnego chleba, którym jest On sam.

Przez Krzyż i Zmartwychwstanie Pan Jezus wypełnia wolę Boga Ojca, a zjednoczony z Nim posyła nam Ducha Świętego i na zawsze pozostaje z nami, prowadząc do zbawienia – dzięki łasce wiary w każde święta paschalne prawda ta może nas przemieniać w nowy sposób, ale nie staje się to samoistnie. Dlatego budujące jest móc razem uczestniczyć w takim wspólnotowym przygotowaniu, podejmując na różne sposoby oprawę misteriów Triduum. Mamy nadzieję, że również w tym roku budowa ciemnicy i grobu oraz ich treść pomogą otworzyć się na działanie Słowa Bożego, by Jego mocą pełniej uczestniczyć w przejściu od grzechu i śmierci ku nowemu życiu z Chrystusem.